Ochrona dóbr osobistych - czci, dobrego imię i dobrej sławy
Cechą dóbr osobistych jest to, że prawa z nich wynikające (prawa osobiste) są prawami bezwzględnymi, skutecznymi erga omnes, to jest zarówno w stosunku do osób fizycznych jak i prawnych. Choć prawa te mają charakter niemajątkowy, ich naruszenie pociąga za sobą, niejednokrotnie skutki majątkowe. Szczególnie może to dotyczyć osób prawnych. Działania naruszające dobre imię osoby prawnej, narażają ją na utratę zaufania potrzebnego dla prawidłowego jej funkcjonowania w zakresie swoich zadań. Utrata zaufania zawsze powoduje, że część partnerów handlowych, rezygnuje z usług osoby prawnej, która utraciła zaufanie, co zazwyczaj przynosi straty majątkowe. Źródła ochrony tych dóbr osobistych upatrywać można również w Konstytucji RP, która w art. 47 gwarantuje każdemu prawo do ochrony prawnej czci i dobrego imienia.
Sąd Najwyższy wskazuje w swym orzecznictwie, że: „cześć, dobre imię, dobra sława człowieka są pojęciami obejmującymi wszystkie dziedziny jego życia osobistego, zawodowego i społecznego. Naruszenie czci może więc nastąpić zarówno przez pomówienie o ujemne postępowanie w życiu osobistym i rodzinnym, jak i przez zarzucenie niewłaściwego postępowania w życiu zawodowym, naruszające dobre imię danej osoby i mogące narazić ją na utratę zaufania potrzebnego do wykonywania zawodu lub innej działalności” (wyrok SN z dnia 29.10.1971r., sygn. akt II CR 455/71).
Wskazać należy również wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 kwietnia 2009r., sygn. akt I PK 210/08 zgodnie, z którym: „Do powstania roszczeń określonych w art. 24 kc nie jest wystarczająca sama bezprawność działania sprawcy. Niezbędny jest także skutek tego działania w postaci naruszenia jednego z dóbr osobistych, o których mowa w art. 23 kc”.
Sąd Najwyższy w ciągle aktualnym orzeczeniu z dnia 16 stycznia 1976r. II CR 692/75, OSNC 1976, nr 11, poz. 25, orzekł, iż „Przy ocenie naruszenia czci należy mieć na uwadze nie tylko subiektywne odczucie osoby żądającej ochrony prawnej, ale także obiektywną reakcję społeczeństwa”. Stanowisko takie potwierdzają także poglądy doktryny. Naruszenie dóbr osobistych ma zatem nastąpić zarówno w formie subiektywnej – tj. osoba której dobra osobiste naruszono ma mieć takie odczucie, jak również w formie obiektywnej tj. wskazane działanie ma stanowić naruszenie dóbr osobistych także w ogólnej ocenie społecznej.
